Niet slapen, of nou ja, heel weinig slapen, is killing. De intense vermoeidheid na maanden of jaren geen nacht doorslapen begrijp je alleen als je het zelf meemaakt. Je kunt je er niet op voorbereiden en vaak overvalt het je ook als (jonge) moeder. In dit artikel deel ik mijn ervaringen met drie jaar slaapgebrek én hoe het lukte om hier op een andere manier mee om te gaan. Verwacht geen praktische tips hoe je je kindje beter kunt laten slapen. Ik deel mijn eigen inzichten en lessen die ik opdeed in deze periode. Ook vind ik het belangrijk om hier open over te zijn, zodat je herkenning – en hopelijk steun – kunt halen uit mijn verhaal. Je bent niet de enige.

Wat slaapgebrek met je doet

Slaapgebrek doet ontzettend veel met je. Fysiek, mentaal en emotioneel. Je hebt nul energie. Je voelt je labiel. Je weerstand is laag. Je hebt nergens zin in. Je lontje wordt korter en korter. Ook roept het niet slapen van je kind allerlei emoties op. Zoals weerstand. Je. Wilt. Dit. Niet. Je voelt je gefrustreerd, waarom slaapt je kind niet? Misschien maak je je zorgen of voel je je angstig, komt dit ooit goed? Je voelt je onzeker, een slechte moeder. Je hebt het idee dat het aan jullie ligt als ouders. Je voelt je machteloos. Niks lijkt te helpen. Je bent verdrietig, je wilt zo graag meer genieten in plaats van continue bezig zijn met ‘het slapen’.

Van weerstand naar acceptatie

Wij zaten zo’n drie jaar in de weerstand. Zochten naar oplossingen en probeerden op allerlei manieren controle te krijgen. We waren aan het vechten tegen de realiteit. Tot er, na ongeveer drie jaar geen nacht doorslapen, een kantelpunt kwam. We waren op. We konden niet meer. Wat we toen deden? We maakten ons bed groter, zodat onze zoon (inmiddels peuter) bij ons kon slapen. Achteraf vroegen we ons af waarom we dit niet jaren eerder hadden gedaan… Het grotere bed was niet waar het echt over ging. Het echte kantelpunt was de acceptatie. We stopten met zoeken en lieten de controle los. In plaats daarvan accepteerden we de situatie zoals hij was. Het probleem werd langzamerhand steeds minder een probleem. Het ‘niet slapen’ verdween steeds meer naar de achtergrond. Wat een energie scheelde dat, om er niet meer tegen te vechten!

Kiezen voor vertrouwen

Nu, Lars is 5 jaar, slapen we nog steeds niet door. Het is alleen niet meer een probleem. We kiezen voor een weg die bij ons past. Een weg van vertrouwen in plaats van angst en controle. We vertrouwen erop dat het goed komt. Dat Lars ooit de hele nacht in zijn eigen bed slaapt (voor hij 15 is….). Dit geeft veel rust en ontspanning. Inmiddels heb ik ook ervaren, dat iedere worsteling mij iets komt brengen. Iets komt leren. In iedere hobbel op je pad zit groei. Achteraf gezien, heeft het slapen, of beter gezegd het niet slapen, mij hele waardevolle lessen geleerd. Van weerstand naar acceptatie. Van angst naar vertrouwen. Maar de belangrijkste les is misschien wel geweest dat ik heb geleerd om op mijn eigen gevoel te vertrouwen.

Je gevoel volgen

Pas vrij kort geleden besefte ik me dit. Deze tijd van heel weinig slapen is voor mij dé ultieme oefening geweest om meer naar mijn gevoel te gaan luisteren en erop te vertrouwen. Voordat Lars geboren werd, leefde ik voornamelijk vanuit mijn hoofd. Ik deed wat ik dacht dat goed was. Ik hield mij aan hoe ‘het’ hoorde. Ik leefde het leven waarvan ik dacht dat van mij verwacht werd. In mijn hoofd had ik een bepaald beeld gecreëerd. Op basis van wat ik om me heen zag en hoorde, in mijn omgeving, in de maatschappij. Ik had allerlei verwachtingen en overtuigingen over wat normaal was. Het was daarom nogal een schok. De realiteit versus het plaatje in mijn hoofd. Al snel merkte ik op, dat al die regeltjes over ‘hoe het hoort’ voor mij helemaal niet goed voelden.

De hobbelige weg van ratio naar gevoel

Ik kon mijn gevoel niet negeren. Het fluisterde niet, het schreeuwde. Iedere keer wanneer mijn hoofd zich er weer mee ging bemoeien, voelde ik in mijn hele lijf dat het voor mij niet klopte. Het was een ware strijd, tussen mijn hoofd en mijn gevoel, al die dagen, nachten, jaren. Maar steeds vaker won mijn gevoel. Doen wat voor mij, voor ons, voor onze zoon, goed voelde. Het zorgde voor steeds meer vertrouwen in mijn gevoel en intuïtie. Helaas is dit geen knopje wat je kunt omzetten. In de praktijk betekende het proberen, vallen, opstaan, stilstaan en weer doorgaan. Omgaan met meningen, oordelen, goedbedoelde adviezen. Opmerken dat ik weer vanuit het hoofd, vanuit angst en controle handelde en weer terugkeren naar mijn lijf en gevoel. Dit proces stopt denk ik ook nooit. Maar, ik ging ook steeds meer kracht en vrijheid ervaren. De angst, gedachten en overtuigingen, meningen zijn niet weg, maar hebben een veel minder bepalende rol.

Oh, dát is dus zelfzorg

De periode van niet slapen is ook het begin geweest van écht voor mezelf zorgen. Van rationeel weten dat voor jezelf zorgen belangrijk is (heb je weer dat zuurstofmasker in het vliegtuig…), naar voelen dat dit van levensbelang is. Geen luxe, maar noodzaak. Voor mij gaat zelfzorg vooral over liefdevol voor je innerlijke zelf zorgen. Je eigen grenzen aanvoelen en serieus nemen. Goed zijn voor je lijf, op het gebied van voeding, beweging, ontspanning en rust. Je lichaam geven wat het in ieder moment nodig heeft. Ruimte voor jezelf nemen op een manier die goed voelt voor jou. Zo vaak mogelijk inchecken bij jezelf: hoe voel ik mij nu? Wat heb ik nu nodig? Alle emoties er laten zijn. Ook – of juist – de emoties die lastig zijn. De donkere emoties die naast alle intens mooie en gelukkige emoties bestaan. Het leven met een baby of jong kind is niet altijd alleen maar een roze wolk en genieten. Het is én én. Zeker met heel weinig slaap. Ik heb geleerd dat ik door voor mezelf te zorgen, ook veel meer te geven heb aan de mensen om me heen.

Een milde blik

Het moederschap vraagt om een milde blik. Zeker in een periode met weinig slaap. Dit heb ik ook echt moeten leren. Zowel mildheid naar je kindje, als naar jezelf. Je kindje doet dit niet om je te pesten of testen, je kindje heeft het moeilijk en heeft je nodig. Dit beseffende brengt al meer mildheid. Wat het niet minder intens maakt overigens. Vaak is mildheid naar jezelf moeilijker. Ik werd me in deze periode van heel weinig slaap bewust van alle kritische en oordelende gedachten over mezelf. Ik merkte steeds vaker op hoe deze gedachten effect hadden op hoe ik me voelde. Ze zorgden er vooral voor dat ik me een slechte moeder voelde. Het lukte me steeds vaker, en nog steeds leer ik hierin, om deze gedachten om te buigen naar mildere, helpende gedachten over mezelf. Ik realiseerde me ook dat de ‘perfecte moeder’ niet bestaat. Dat is ook niet het voorbeeld dat ik wil geven aan mijn zoon. Ik wil een echte en authentieke moeder zijn. Die leert en groeit. Valt en weer opstaat. Dat is pas een krachtig voorbeeld!

Waardevolle levenslessen

Nu de helderheid in mijn hoofd is teruggekeerd, zie ik de mooie levenslessen die het mij en ons heeft gebracht. En ik weet het, op het moment dat je er middenin zit, is dat hartstikke moeilijk. Wellicht ook niet wat je wilt horen. Toch hoop ik, mocht je in een zelfde situatie zitten óf in een andere situatie waarbij je veel weerstand bij jezelf opmerkt, dat je hier iets voor jezelf uit kunt halen. Een sprankje hoop en vertrouwen, steun of kracht. Een gevoel van herkenning, verbinding of bevestiging. Je bent niet alleen.